Dostosowanie stron internetowych do Europejskiego Aktu o Dostępności (EAA)

Czym jest Europejski Akt o Dostępności (EAA)? Europejski Akt o Dostępności (European Accessibility Act, EAA) to dyrektywa Unii Europejskiej z 2019 roku, której celem jest ujednolicenie wymagań dostępności produktów i usług na rynku UE​ siteimprove.com. Mówiąc prościej, EAA ma sprawić, że kluczowe produkty cyfrowe i serwisy – w tym strony internetowe oraz aplikacje – będą przyjazne dla osób z niepełnosprawnościami. Wśród usług objętych EAA znajdują się m.in. sklepy internetowe i aplikacje e-commerce, bankowość elektroniczna, e-booki, usługi transportowe online czy strony instytucji publicznych​ siteimprove.com. Akt wprowadza wspólne zasady, które wszystkie kraje UE muszą wdrożyć – co oznacza, że także w Polsce przepisy krajowe zostały dostosowane do EAA. Państwa członkowskie zobowiązano do implementacji dyrektywy do czerwca 2022, a od końca czerwca 2025 r. wymagania EAA będą już egzekwowane siteimprove.com. W Polsce wprowadzono odpowiednią ustawę (z 26 kwietnia 2024 r.) dostosowującą prawo do EAA, a od 28 czerwca 2025 zacznie ona obowiązywać firmy prowadzące działalność w UE​ digitalk.pl. Co ważne, z obowiązków wyłączono mikroprzedsiębiorstwa (firmy <10 pracowników i <2 mln € obrotu)​ intersynergy.pl  digitalk.pl, ale każdy właściciel strony internetowej – nawet małej firmy – powinien rozważyć wdrożenie zasad dostępności, bo korzyści są uniwersalne.

Dlaczego przedsiębiorcy powinni się zainteresować EAA? Po pierwsze, to nowy wymóg prawny. Od 28 czerwca 2025 r. wszystkie sklepy internetowe w UE muszą spełniać standardy dostępności cyfrowej zgodne z WCAG 2.1 na poziomie AA gate-software.com. Niespełnienie wymogów może skutkować sankcjami prawnymi​ ageno.pl. Po drugie, dostępność jest po prostu korzystna biznesowo. Szacuje się, że ok. 15% populacji UE stanowią osoby z niepełnosprawnościami ageno.pl – dostosowanie serwisu otwiera drzwi do tej grupy odbiorców, wcześniej często wykluczonych cyfrowo. Co więcej, ulepszenia zwiększające dostępność zazwyczaj poprawiają użyteczność strony dla wszystkich użytkowników – np. seniorów czy osób korzystających z wolnego łącza internetowego​ ageno.pl. Strona przyjazna i intuicyjna dla osób o różnych potrzebach będzie też wygodniejsza dla przeciętnego klienta. Dostępność wpływa pozytywnie na SEO – wyszukiwarki doceniają strony z prawidłową strukturą nagłówków, tekstami alternatywnymi i przejrzystym kodem​ shoper.pl. Budując stronę zgodną z EAA, firma pokazuje się jako społecznie odpowiedzialna, co wzmacnia jej wizerunek. W dobie rosnącej świadomości konsumentów na temat integracji społecznej, marka dbająca o dostępność może zyskać przewagę konkurencyjną​ shoper.pl.

Jakie są konsekwencje braku dostosowania strony? Zaniedbanie dostępności po wejściu przepisów w życie może mieć poważne skutki prawne i finansowe. W Polsce przewidziano dotkliwe kary finansowe – od dziesiątek do nawet kilkuset tysięcy złotych, zależnie od skali naruszeń​ gate-software.com. Organ nadzorczy może nawet nakazać wstrzymanie działalności sklepu online do czasu usunięcia naruszeń, co oznacza utratę przychodów ze sprzedaży​ gate-software.com . Ponadto firma ryzykuje uszczerbek na reputacji – brak dostępności może być odebrany jako ignorowanie potrzeb klientów i działać na niekorzyść wizerunku marki​ gate-software.com. W skrajnych przypadkach klienci lub organizacje mogą wnosić skargi, a nawet pozwy, jeśli strona jest niedostępna, podobnie jak to miało miejsce w głośnych sprawach o dostępność w innych krajach. Krótko mówiąc: niedostosowanie się do EAA grozi karami, utratą klientów i wizerunkowymi stratami, podczas gdy wdrożenie dostępności to szansa na rozwój rynku i uniknięcie problemów​ gate-software.com.

Podsumowując, Europejski Akt o Dostępności to nie tylko kolejny biurokratyczny wymóg, ale impuls do uczynienia internetu miejscem bardziej przyjaznym dla każdego. W dalszej części poradnika wyjaśnimy kluczowe wymagania EAA, jak praktycznie dostosować swoją stronę (szczególnie na WordPressie) do tych standardów oraz jakie narzędzia mogą w tym pomóc. Pokażemy też przykłady firm, które już zyskały na dostępności, oraz wskażemy najczęstsze błędy do uniknięcia. Dzięki temu przewodnikowi dowiesz się, jak krok po kroku sprawić, by Twoja strona była zgodna z EAA – z korzyścią dla użytkowników i Twojego biznesu.

Podstawy prawne i kluczowe wymagania

Wymogi EAA – co dokładnie nakazuje prawo? Europejski Akt o Dostępności to dyrektywa UE 2019/882, która harmonizuje przepisy dostępności w całej Unii​ siteimprove.com. Zgodnie z nią określone produkty i usługi – w tym serwisy internetowe – muszą spełniać minimalne standardy dostępności. Akt obejmuje zarówno wyroby fizyczne (np. bankomaty, terminale płatnicze, smartfony), jak i usługi cyfrowe, takie jak strony WWW i aplikacje mobilne banków, sklepów internetowych, platform e-commerce, serwisów transportowych, telekomunikacyjnych itp.​ec.europa.eu. Ustanowiono wspólne wytyczne, aby zlikwidować bariery na jednolitym rynku – wcześniej różne kraje miały różne normy, co utrudniało firmom wdrażanie ujednoliconej dostępności​. W praktyce EAA wprowadza zasadę „projektowania dla wszystkich”, zgodnie z ideą, że produkty i usługi mają być od początku projektowane tak, by mogli z nich korzystać ludzie o zróżnicowanych potrzebach, bez konieczności specjalnych adaptacji. Dotyczy to m.in. zapewnienia, że strony internetowe i aplikacje są: postrzegalne, operowalne, zrozumiałe i solidne (to tzw. zasady POUR, stanowiące fundament dostępności)​.

Kluczowym wymogiem EAA dla serwisów cyfrowych jest spełnienie standardów WCAG (Web Content Accessibility Guidelines). W samej treści dyrektywy nie pada nazwa „WCAG”, lecz odwołuje się ona do europejskiej normy EN 301 549, która w praktyce opiera się na wytycznych WCAG 2.1 (na poziomie zgodności AA)​. Oznacza to, że dostosowanie strony do EAA równoznaczne jest z dostosowaniem jej do wymagań WCAG 2.1 AA. WCAG 2.1 to uznany międzynarodowy zbiór wytycznych opracowany przez W3C, opisujący szczegółowo, jak tworzyć treści internetowe dostępne dla osób z różnymi niepełnosprawnościami​. Wytyczne te obejmują szereg kryteriów – od tak podstawowych, jak obecność tekstów alternatywnych dla obrazów, po bardziej zaawansowane, jak obsługa interfejsu za pomocą klawiatury czy zachowanie odpowiednich kontrastów kolorystycznych. WCAG opiera się na czterech głównych zasadach:

• Postrzegalność – treści muszą być przedstawione tak, by użytkownik mógł je odebrać za pomocą różnych zmysłów (np. wzroku lub słuchu). Dotyczy to m.in. tekstów alternatywnych dla grafik i multimediów, możliwości odczytu zawartości przez czytniki ekranu oraz dostatecznego kontrastu kolorów​  idosell.com.
• Funkcjonalność (Operowalność) – wszystkie funkcje strony muszą być dostępne za pomocą klawiatury (nie tylko myszki) i interfejs nie może zawierać pułapek uniemożliwiających nawigację. Użytkownik powinien mieć też wystarczająco czasu na wykonanie czynności (np. formularze nie powinny bez ostrzeżenia wygasać za szybko)​.
• Zrozumiałość – zawartość i interakcje na stronie powinny być zrozumiałe i przewidywalne. Należy używać jasnego języka, logicznej nawigacji, czytelnych instrukcji i komunikatów, aby każdy (także osoby z dysfunkcjami poznawczymi czy starsi) łatwo pojęli, jak korzystać z serwisu.
• Solidność (Robustność) – strona powinna być technicznie zgodna ze standardami i kompatybilna z różnymi technologiami wspomagającymi. Oznacza to poprawny kod HTML, stosowanie odpowiednich znaczników ARIA tam, gdzie to konieczne, tak by np. czytniki ekranu mogły poprawnie interpretować całą treść i elementy interfejsu.

Powiązanie z WCAG 2.1 – jakie standardy trzeba spełnić? Wymagania EAA dla stron WWW w praktyce pokrywają się z wymogami WCAG 2.1 na poziomie AA (czyli średni poziom dostępności, uznawany powszechnie za bazowy dla zgodności prawnej). WCAG 2.1 zawiera 13 zasad szczegółowych (tzw. kryteriów sukcesu) na poziomach A, AA lub AAA. Przykładowe wymagania WCAG 2.1 (poziom A/AA), które będą musiały spełniać strony objęte EAA, to m.in.:

• zapewnienie alternatywnego opisu (atrybutu alt) dla każdego obrazu, ikony czy innego elementu graficznego niosącego informację;
• utrzymanie odpowiedniego kontrastu między tekstem a tłem (minimum 4,5:1 dla tekstu normalnego), by treść była czytelna także dla osób słabowidzących;
• umożliwienie pełnej nawigacji po stronie za pomocą klawiatury (wszystkie linki, przyciski, pola muszą być osiągalne fokusem, a focus powinien być widoczny);
• zadbanie o poprawne działanie strony na różnych urządzeniach (responsywność) oraz kompatybilność z technologiami asystującymi, takimi jak czytniki ekranu czy lupy ekranowe​ shoper.pl;
• dodanie napisów do materiałów wideo oraz transkrypcji tekstowych do treści audio, aby osoby niesłyszące lub niedosłyszące również mogły zapoznać się z przekazem;
• właściwe opisywanie i etykietowanie elementów interaktywnych (formularzy, przycisków, linków) tak, by ich przeznaczenie było jasne również dla osób korzystających z czytników (np. link “Dowiedz się więcej o produkcie X”, zamiast enigmatycznego “kliknij tutaj”).

Warto zaznaczyć, że już wcześniej w Polsce obowiązywały podobne wymogi dla sektora publicznego – od 2019 r. instytucje publiczne muszą mieć serwisy zgodne z WCAG 2.1 AA na mocy tzw. Ustawy o dostępności cyfrowej. EAA rozszerza te obowiązki na sektor prywatny: sklepy internetowe, firmy e-commerce, banki, przewoźnicy i inni przedsiębiorcy online również muszą zapewnić dostępność. Co istotne, nawet jeśli jakaś firma formalnie nie podlega przepisom (np. jest mikrofirmą lub działa w branży nieobjętej EAA), wdrożenie WCAG i tak jest zalecane. Dostępność przynosi realne korzyści biznesowe – lepszy zasięg, szerszą grupę klientów, poprawę doświadczeń użytkowników – a ponadto przygotowuje firmę na ewentualne przyszłe regulacje​.

Linki do aktów prawnych i wytycznych UE: Jeśli chcesz zagłębić się w podstawy prawne, warto zajrzeć do oficjalnych dokumentów:

• Tekst dyrektywy European Accessibility Act (2019/882) dostępny jest na EUR-Lex.
  (dokument w j. angielskim; polska wersja również tam jest dostępna jako „PL”). Dyrektywa opisuje zakres produktów i usług oraz ogólne wymagania dostępności.
• Europejska norma EN 301 549 – to dokument techniczny (opracowany przez CEN/CENELEC/ETSI), który konkretyzuje wymagania dostępności ICT, w tym odnosi się do kryteriów WCAG. Norma ta została zharmonizowana i uznana za domyślny standard spełniania EAA​.
• Wytyczne WCAG 2.1 – pełny tekst wytycznych (po angielsku) znajduje się na stronie W3C (Web Accessibility Initiative). Polski rządowy portal również udostępnia omówienie WCAG 2.1 w skrócie digital-strategy.ec.europa.eu. Warto zapoznać się z listą wszystkich kryteriów sukcesu dla poziomów A i AA, aby wiedzieć, jakie dokładnie aspekty należy sprawdzić na swojej stronie.

Znajomość podstaw prawnych i standardów to pierwszy krok. Teraz przejdziemy do praktyki: jak faktycznie dostosować stronę internetową (np. opartą o WordPress) do tych wymogów.

Praktyczne kroki dostosowania strony do wymogów EAA

Dostosowanie strony do EAA może brzmieć jak duże wyzwanie, ale można je rozłożyć na szereg konkretnych działań. Poniżej przedstawiamy praktyczne kroki – od wyboru odpowiednich narzędzi po wdrożenie zmian – które pozwolą Twojej witrynie spełnić standardy dostępności. Te wskazówki można traktować jako listę kontrolną podczas ulepszania serwisu.

1. Wybór dostępnego motywu (szablonu) WordPress

Jeśli Twoja strona działa na WordPressie, fundamentem jest motyw (theme). Wybierz taki, który jest „accessibility-ready” (przygotowany pod kątem dostępności). W oficjalnym repozytorium WordPress wiele motywów ma oznaczenie Dostępność gotowa – oznacza to, że spełniają one podstawowe wytyczne (np. poprawna struktura nagłówków, obsługa menu z klawiatury, odpowiednie oznaczenia dla linków). Możesz skorzystać z filtra wyszukiwania motywów i zaznaczyć kryterium „Accessibility Ready”​ wpbeginner.com. Popularne darmowe motywy spełniające zasady dostępności to m.in. Twenty Twenty-One (domyślny motyw WP, zaprojektowany z myślą o czytelności), Astra (lekki i elastyczny, ma certyfikat dostępności) czy Neve. Zwracaj uwagę, by motyw miał: dobrze zorganizowany kod HTML5, właściwe role ARIA (np. role="navigation" dla menu), mechanizmy ułatwień (jak link „Przejdź do treści” na początku strony dla pominięcia menu). Pamiętaj, że nawet dostępny motyw wymaga poprawnej konfiguracji – nie wyłącznie polegać na szablonie, ale to dobry start. Jeśli obecny motyw Twojej strony nie spełnia wymagań (np. ma błędy kontrastu czy brak obsługi klawiatury w menu), rozważ jego aktualizację lub zmianę na bardziej przyjazny. Inwestycja w odpowiedni theme ułatwi dalsze prace nad dostępnością.

2. Ulepszenie nawigacji i struktury strony dla osób z niepełnosprawnościami

Nawigacja przyjazna wszystkim użytkownikom to kluczowy element dostępności. Upewnij się, że menu i układ strony są intuicyjne, logiczne i spójne. Dla osób niewidomych lub słabowidzących korzystających z czytników ekranu ogromne znaczenie ma prawidłowa struktura nagłówków – zachowaj hierarchię (<h1> dla głównego tytułu, <h2> dla sekcji, <h3> dla podsekcji itd.)​

. Dzięki temu czytnik może „przeskanować” stronę i zbudować obraz jej zawartości. Dodaj na początku kodu strony link „Skip to content” (Przejdź do treści), który umożliwi pominięcie powtarzalnego menu osobom poruszającym się klawiaturą. Upewnij się, że nawigacja nie opiera się wyłącznie na efektach „hover” (najazd myszką) – np. rozwijane menu musi reagować także na fokus klawiatury lub kliknięcie, inaczej użytkownik bez myszy nie dotrze do podmenu. Dobrą praktyką jest zastosowanie tzw. breadcrumbs (okruszków nawigacyjnych) i mapy strony, co ułatwia orientację. Wszystkie strony i podstrony powinny być dostępne w sensowny sposób – nie ukrywaj ważnych linków za skomplikowanymi interakcjami. Sprawdź też, czy kolejność przemieszczania się fokusu (tabindex) jest logiczna – powinna odpowiadać wizualnemu ułożeniu elementów. Spójność i przewidywalność nawigacji (np. menu i stopka wyglądają tak samo na każdej podstronie) pomogą wszystkim użytkownikom, zwłaszcza tym z ograniczeniami poznawczymi.

3. Testowanie kontrastu i czytelności treści

Zapewnienie odpowiedniego kontrastu kolorów między tekstem a tłem to jedno z najłatwiejszych do zbadania kryteriów, a jednocześnie jedno z najczęściej zaniedbywanych​

. Kontrast ma ogromne znaczenie dla osób słabowidzących, ale także dla każdego użytkownika korzystającego z urządzenia w słońcu czy na słabym ekranie. Według WCAG minimalny kontrast dla tekstu podstawowego to 4.5:1 (a dla dużego tekstu 3:1). Użyj darmowych narzędzi jak WebAIM Contrast Checker lub wtyczki przeglądarki, by sprawdzić swoje kombinacje kolorów. Jeśli okaże się, że np. jasnoszary tekst na białym tle jest za mało czytelny, zmień paletę na bardziej wyrazistą. Poza kontrastem, czytelność obejmuje także takie kwestie jak wielkość fontu i krój pisma. Stosuj wystarczająco duże czcionki (co najmniej 16px dla tekstu paragrafów na stronach informacyjnych) oraz unikaj ozdobnych, trudnych do odczytania fontów dla dłuższych bloków tekstu. Dobrą praktyką jest zapewnienie opcji zmiany kontrastu lub trybu wysokokontrastowego dla osób z wadami wzroku – można dodać przełącznik trybu jasny/ciemny lub styl wysokiego kontrastu przez dodatkowy arkusz CSS. Podsumowując: przetestuj wszystkie elementy tekstowe pod kątem widoczności – nagłówki, akapity, linki, przyciski, placeholdery w formularzach – i popraw to, co nie spełnia standardów. Mała zmiana kolorów może zrobić dużą różnicę.

4. Zapewnienie wsparcia dla czytników ekranu i innych technologii wspomagających

Osoby niewidome i niedowidzące często korzystają z czytników ekranu (np. NVDA, JAWS, VoiceOver), które odczytują treść strony głosowo. Aby Twój serwis był dla nich dostępny, musi być zbudowany zgodnie ze standardami semantycznego HTML i ARIA. Dodaj teksty alternatywne (alt) do wszystkich obrazków – to absolutna podstawa, by czytnik mógł opisać, co przedstawia grafika​

. Jeśli obraz pełni czysto dekoracyjną funkcję, wstaw alt=”” (pusty) żeby został pominięty, natomiast jeśli niesie informację, opisz go zwięźle (np. alt=”Zdjęcie produktu X, widok z przodu”). Upewnij się, że wszystkie funkcjonalne elementy jak linki czy przyciski mają jasno sformułowaną etykietę tekstową. Unikaj sytuacji, gdzie np. ikona koszyka zakupów jest linkiem bez tekstu – powinna mieć aria-label="Koszyk" albo ukryty tekst w kodzie (dla czytników). Sprawdź, czy elementy dynamiczne (wyskakujące okienka, modale, zakładki, slidery) informują czytnik o zmianach – np. gdy pojawia się okno dialogowe, focus powinien do niego przejść i czytnik powinien odczytać nagłówek okna. W razie potrzeby stosuj atrybuty ARIA (jak aria-live do ogłoszeń dynamicznych treści, role="dialog" dla modali itd.), ale tylko jeśli natywne HTML5 to za mało. Zasadniczo lepiej polegać na semantyce HTML: używaj <nav>, <main>, <form> itp., co od razu sygnalizuje czytnikowi strukturę strony. Przetestuj stronę z użyciem czytnika ekranu – choćby NVDA (darmowy na Windows) lub Narratora wbudowanego w Windows, ewentualnie VoiceOver na Mac/iOS. Nawigując klawiszem Tab i strzałkami, sprawdź, czy czytnik odczytuje sensowne komunikaty, czy nie pomija istotnych treści ani nie czyta czegoś niezrozumiale. Dzięki temu wyłapiesz np. brak etykiety w jakimś przycisku albo nieopisany widget. Poza czytnikami ekranu, pomyśl także o użytkownikach korzystających z programów powiększających (lup ekranowych) – czy interfejs skaluje się dobrze, nie ucina treści? A co z osobami używającymi tylko klawiatury z powodu ograniczeń ruchowych? Wsparcie technologii wspomagających oznacza kompatybilność kodu ze wszystkimi tymi narzędziami. Jeśli trzymasz się standardowego HTML i WCAG, powinno być dobrze.

5. Dodanie tekstów alternatywnych dla obrazów i materiałów audiowizualnych

Jak wspomniano wyżej, teksty alternatywne (alt text) są niezbędne dla osób, które nie widzą obrazów. Przejrzyj całą swoją stronę pod kątem grafik – logo, zdjęcia, ilustracje, ikony. Każdemu znaczącemu obrazkowi przypisz opis zawartości lub funkcji. Opis powinien być zwięzły, a zarazem przekazywać to, co ważne. Np. dla zdjęcia produktu: alt="Telefon XYZ, kolor czarny, widok frontu i tyłu" zamiast alt="telefon". Dla przycisku w postaci samej ikony (np. lupa oznaczająca „Szukaj”): dodaj aria-label=”Szukaj” lub ukryty tekst wewnątrz przycisku <span class="sr-only">Szukaj</span> – tak, by rola elementu była jasna. Unikaj zamieszczania istotnego tekstu na obrazach (np. jako grafika z tekstem w środku); jeśli to zrobisz, musisz powtórzyć ten tekst w alt. Wideo na stronie – zwłaszcza jeśli zawiera narrację wizualną – wymaga audio deskrypcji lub co najmniej transkrypcji opisującej obraz, dla osób niewidomych. Z kolei do nagrań audio i filmów dodaj napisy (captions) dla osób niesłyszących. Jeżeli osadzasz np. film promocyjny produktu, upewnij się, że ma on napisy w języku strony. Dla materiałów audio (podcastów, nagranych wypowiedzi) warto udostępnić transkrypcję tekstową. Te dodatkowe opisy i napisy nie tylko czynią treści dostępnymi, ale także poprawiają SEO (wyszukiwarka też „czyta” te teksty). Pamiętaj: alternatywy tekstowe mają przekazać użytkownikowi to, co inaczej wywnioskowałby ze wzroku lub słuchu. Spójrz krytycznie na swoją stronę i zapytaj – czy osoba, która nie widzi lub nie słyszy, odbierze pełnię informacji? Jeśli nie, dodaj brakujące opisy.

6. Tworzenie formularzy przyjaznych dla dostępności

Formularze to często najbardziej problematyczne elementy dla dostępności, więc warto poświęcić im szczególną uwagę. Każde pole formularza (input, select, textarea) musi mieć czytelną etykietę tekstową. Najlepiej powiązać je za pomocą znacznika <label for="pole1"> i atrybutu id w polu (np. <input id="pole1">). Dzięki temu użytkownik słyszący nazwę pola od razu wie, co ma wpisać​

. Unikaj polegania wyłącznie na placeholderze (tekst w polu) jako etykiecie – po wejściu w pole placeholder często znika, a czytniki ekranu mogą go nie odczytać jako nazwy. Dodaj ewentualne instrukcje lub podpowiedzi poniżej pola, nie wewnątrz. Walidacja i komunikaty o błędach również muszą być dostępne. Jeśli po wysłaniu formularza pojawia się informacja o błędnie wypełnionych polach, powinna być:

• wyróżniona wizualnie (np. czerwoną ramką wokół błędnego pola i komunikatem obok),
• przekazana tekstowo (nie samym kolorem czy ikoną),
• możliwa do odczytania przez czytnik (można np. użyć aria-live="polite" na kontenerze z błędami, by czytnik automatycznie odczytał pojawiający się komunikat).
  Przykład: jeśli pole „Email” jest puste, po walidacji wstaw komunikat “Proszę podać adres email.” powiązany z polem (np. przez aria-describedby lub wewnątrz <label>). W ten sposób użytkownik zrozumie, co poprawić​
  gate-software.com

  ​

  gate-software.com

  . Rozmieszczenie pól i przycisków powinno być logiczne i zachowywać przewidywany porządek nawigacji klawiszem Tab. Upewnij się, że da się obsłużyć formularz całkowicie z klawiatury – przejść kolejno przez pola i nacisnąć przycisk „Wyślij” Enterem (przycisk typu <button type="submit">). Unikaj niestandardowych kontrolek, które nie działają standardowo (np. własnoręcznie zrobiony rozwijany select bez obsługi strzałek i klawisza Tab). Jeśli potrzebujesz zaawansowanego elementu (np. selektor daty), upewnij się, że jest on oznaczony i sterowalny klawiaturą. Dobrze jest też stosować prostą i zrozumiałą treść w formularzach – opisy pól, komunikaty powinny być napisane językiem prostym, bez nadmiernego żargonu. Przyjazny formularz to taki, który każdy użytkownik może wypełnić bez frustracji – niezależnie od sprawności czy używanego urządzenia.

7. Zapewnienie obsługi nawigacji klawiaturą

Wszystkie funkcje strony muszą być dostępne bez użycia myszy, co oznacza pełną nawigację za pomocą klawiatury. Dla wielu osób z niepełnosprawnością ruchową klawiatura (lub urządzenia zastępujące ją) to jedyny sposób obsługi komputera. Sprawdź swoją stronę, próbując używać tylko klawisza Tab (przejście do kolejnego elementu interaktywnego), Shift+Tab (do poprzedniego) oraz Enter/Spacja (aktywacja linku czy przycisku). Czy jesteś w stanie dotrzeć do wszystkich menu, linków, przycisków i elementów formularza? Czy po naciśnięciu Tab widzisz wyraźnie, który element jest aktualnie zaznaczony (focus indicator)? Jeśli nie, zadbaj o styl CSS dla focus (np. obramowanie lub podświetlenie linku, :focus { outline: 2px solid #000; }). Najczęstsze problemy z nawigacją klawiaturą to: elementy, które nie otrzymują fokusu (np. niestandardowe przyciski <div> bez tabindex – należy je zastąpić prawdziwym <button> lub dodać im tabindex="0"> i obsługę klawiszy); oraz elementy, które co prawda mają fokus, ale nie reagują na klawiaturowe wydarzenia (np. rozwijane menu, które rozwija się tylko onmouseover – należy obsłużyć też onfocus/onclick). Upewnij się, że kolejność fokusa jest sensowna – w HTML jest to zwykle zgodne z kolejnością elementów w kodzie. Nie przestawiaj tego chaotycznie za pomocą tabindex >0, chyba że masz specjalny powód. Pamiętaj, że dynamiczne elementy typu modale powinny przechwytywać fokus – gdy otwiera się okno dialogowe, focus powinien do niego wskoczyć (a po zamknięciu wrócić tam, skąd przyszedł). To samo dotyczy dropdownów – np. otwarte menu kontekstowe powinno ograniczyć fokus do swoich opcji. Przy prawidłowej obsłudze klawiatury strona stanie się również lepiej obsługiwalna dla użytkowników korzystających z czytników ekranowych (bo oni też używają klawiatury do nawigacji). Ten krok koniecznie sprawdź manualnie – przeklikaj całą stronę Tabem i zobacz, czy gdzieś nie utkniesz lub czy coś nie zostanie pominięte. Jeśli znajdziesz problem, popraw kod HTML/CSS/JS danego elementu zgodnie z rekomendacjami WCAG. Na koniec, klawiatura to nie jedyna metoda – również np. użytkownicy urządzeń z ekranem dotykowym powinni móc korzystać z witryny (to zazwyczaj zapewnia responsywność i dobre praktyki mobilne, ale warto pamiętać, że klik to nie to samo co hover – dotyk nie obsłuży efektu hover, więc interakcje muszą być zaprojektowane inaczej, np. na kliknięcie).

8. Dodanie opcji zmiany rozmiaru tekstu (skalowania)

Chociaż przeglądarki internetowe oferują możliwość powiększenia strony (zoom) lub samej czcionki, dobrym ukłonem w stronę użytkowników z wadami wzroku jest wbudowanie w stronę mechanizmu zmiany rozmiaru tekstu. Można to zrealizować na kilka sposobów:

• Przycisk(y) powiększające tekst – np. małe A / duże A jako ikony w nagłówku strony, które po kliknięciu zwiększają rozmiar czcionek o określony procent. Takie przyciski oferuje wiele wtyczek dostępności (o czym w następnym rozdziale). Upewnij się, że zmiana wielkości tekstu nie psuje layoutu i nie powoduje nachodzenia na siebie elementów – najlepiej testować przy powiększeniu 200%, bo takie jest wymagane przez WCAG 2.1 (kryterium 1.4.4) bez utraty funkcjonalności.
• Responsywne fonty – jeśli używasz względnych jednostek (em, rem, %) zamiast px, użytkownik powiększający całą stronę w przeglądarce skutecznie powiększy też tekst. Warto sprawdzić, czy przy zoomie 200% nadal da się wygodnie korzystać z serwisu (powinno, jeśli motyw jest responsywny – w razie potrzeby dodaj breakpointy CSS dla bardzo dużego zoomu).
• Tryb czytelnika – niektóre strony oferują wersję „high contrast” z większym tekstem i kontrastem (np. osobny styl dostępności). Można to rozważyć, choć często prościej jest po prostu dopracować bieżący styl, by był czytelny przy powiększeniach.

Ponadto, unikaj zamieszczania tekstu jako obraz – bo takiego tekstu użytkownik nie powiększy. Staraj się też nie unieruchamiać rozmiaru czcionki na stałe – niektórzy użytkownicy mogą wymusić w przeglądarce własny arkusz stylów i np. ustawić wszystkie fonty na 18px Arial dla czytelności. Twoja strona powinna to wytrzymać bez rozsypania struktury.

Dodanie widocznej opcji zmiany rozmiaru tekstu jest sygnałem dla użytkowników, że strona dba o ich wygodę. Nawet jeśli większość ludzi użyje po prostu Ctrl+ plus, to osoby mniej biegłe technicznie chętnie skorzystają z dedykowanego przycisku „A+”. Pamiętaj jednak, by taki przycisk sam w sobie był dostępny (musi mieć etykietę dla czytnika, być osiągalny z klawiatury itd.). Po implementacji przetestuj różne scenariusze – powiększenie tekstu, zmniejszenie, reset – i zobacz, czy wszystko działa spójnie.

Wdrażając powyższe kroki, stopniowo uczynisz swoją stronę zgodną z EAA i przyjazną dla każdego. Poniżej przedstawiamy jeszcze narzędzia, które ułatwią Ci te prace, oraz przykłady firm, którym się to udało.

Rekomendowane narzędzia i wtyczki do WordPressa

Proces dostosowania strony warto wspomóc odpowiednimi narzędziami. Na szczęście istnieje wiele darmowych wtyczek i aplikacji, które pomogą zarówno wykryć problemy z dostępnością, jak i je naprawić. Oto polecane narzędzia:

• WP Accessibility Helper (WAH) – popularna wtyczka do WordPressa, która dostarcza zestaw narzędzi poprawiających dostępność strony. Umożliwia m.in. dodanie widżetu na stronie z opcjami dla użytkownika (zmiana wielkości czcionki, kontrastu, skala szarości, podkreślanie linków, itp.). WAH pomaga też wychwycić brakujące atrybuty alt, dodać tagi ARIA do menu, czy ułatwić nawigację klawiaturą​

  wordpress.org

  . Wtyczka ma wersję darmową i płatną (Pro), lecz już darmowa oferuje wiele udogodnień „z pudełka”. Po instalacji można skonfigurować moduły, które nas interesują – np. włączyć przyciski „A+/A-” do zmiany tekstu, przycisk wysokiego kontrastu, czy tryb jasny/ciemny. WP Accessibility Helper jest ceniony za prostotę – nawet osoby nietechniczne poradzą sobie z jego obsługą. Wtyczka stale się rozwija, dostosowując do bieżących wymogów prawnych i standardów.

• WP Accessibility – kolejna wtyczka WordPress, tym razem skupiona głównie na poprawkach kodu i struktury strony. Została stworzona przez Joe Dolsona, eksperta od dostępności. Jej zadaniem jest korygowanie typowych błędów dostępności w motywach i treści WP. WP Accessibility automatycznie dodaje np. skip linki (odnośniki do przeskoczenia menu), ustawia atrybut języka <html lang> jeśli brak, wymusza widoczność focusa dla elementów interaktywnych, usuwa target="_blank" z linków (lub dodaje ostrzeżenie o otwarciu nowego okna), itd​

  wordpress.com

  . Dodatkowo daje narzędzia dla edytora – pozwala łatwo dodać opisy do tabel czy dodać outline do elementów focusowanych. Wtyczka jest lekka i można ją bezpiecznie używać z większością motywów. Nie ingeruje w wygląd, raczej w niewidoczne dla oka aspekty techniczne. To świetne wsparcie, gdy nie jesteś programistą – WP Accessibility zadba za Ciebie o wiele detali, o których łatwo zapomnieć (jak np. dodanie lang=”pl” w kodzie HTML czy ostrzeżenie przy linkach otwieranych w nowej karcie).

• WAVE Evaluation Tool – jedno z najpopularniejszych narzędzi do testowania dostępności strony. WAVE to darmowy audytor online stworzony przez WebAIM. Dostępny jest zarówno jako strona internetowa (gdzie podajesz adres URL do sprawdzenia), jak i jako wygodna wtyczka do przeglądarki (Chrome, Firefox). WAVE wizualnie oznacza na Twojej stronie wykryte problemy dostępności – np. wskaże ikoną miejsca brakujących altów, zaznaczy elementy o zbyt niskim kontraście, oznaczy strukturalne problemy w nagłówkach i wiele innych kwestii​ chromewebstore.google.com. Narzędzie wykrywa kilkanaście typów błędów i ostrzeżeń, pomagając szybko zorientować się, gdzie są słabe punkty. Oczywiście żaden automatyczny walidator nie zastąpi pełnego audytu manualnego, ale WAVE jest doskonałym pierwszym krokiem. Dla prostego bloga czy sklepu internetowego może wychwycić 90% typowych uchybień. Używając WAVE, po prostu wchodzisz na swoją stronę, uruchamiasz wtyczkę i od razu widzisz kolorowe oznaczenia z opisami problemów. Co ważne, WAVE jest narzędziem edukacyjnym – przy każdym wykrytym błędzie wyjaśnia, na czym on polega i dlaczego jest istotny. Dzięki temu możesz uczyć się dostępności w praktyce. Po wprowadzeniu poprawek uruchom WAVE ponownie, by sprawdzić, czy wszystko gra (pamiętaj odświeżyć stronę).

• Google Lighthouse (moduł Accessibility) – Lighthouse to znane narzędzie do audytu stron, wbudowane w przeglądarkę Google Chrome (w DevTools) i dostępne też jako samodzielna aplikacja. Oprócz testów wydajności czy SEO zawiera również sekcję Accessibility, która automatycznie ocenia stronę pod kątem zgodności z wytycznymi. Po uruchomieniu Lighthouse generuje raport i daje ocenę dostępności w skali 0-100 wraz z listą wykrytych usterek. Sprawdza m.in. obecność altów, poprawność hierarchii nagłówków, kontrasty, dostępność formularzy, mechanizmy nawigacji, itp.​ Każdy problem jest opisany i zaznaczony, często z linkiem do dokumentacji. Lighthouse jest szczególnie przydatny dla deweloperów, bo integruje się w workflow (np. można go uruchamiać w CI/CD), ale każdy może z niego skorzystać klikając prawym przyciskiem na stronie -> Zbadaj -> zakładka Lighthouse -> Generate report (z zaznaczoną opcją Accessibility). Lighthouse ma tę zaletę, że jest narzędziem Google – poprawienie wyników może nawet pośrednio pomóc w SEO. Wadą jest to, że czasem bywa zbyt ogólnikowe (np. da punktację, ale nie wskaże wszystkich miejsc problemowych tak szczegółowo jak WAVE). Dlatego najlepiej używać obu: WAVE do szczegółów na stronie, Lighthouse do ogólnej kontroli jakości.

Poza wyżej wymienionymi, warto wspomnieć też o innych przydatnych narzędziach:

• Axe (Dequeue Systems) – profesjonalna wtyczka do przeglądarki do testów dostępności, bardzo dokładna i zgodna z WCAG. Przydatna dla deweloperów.
• Contrast Checker – np. narzędzie WebAIM do sprawdzania kontrastu, o którym była mowa, czy pluginy typu Colorblinding (symulujący daltonizm).
• Screen Reader emulators – np. Fangs (dla Firefox) pokazujący, co by „widziało” narzędzie asystujące na stronie.
• Wtyczki dodające ułatwienia UI – np. OneClick Accessibility (dawniej Accessible Poetry) dodaje prosty panel dla użytkownika z opcjami dostosowania wyglądu strony (podobnie do WAH). Jest też rozwiązanie UserWay oferujące widżet dostępności (ale tu trzeba uważać – nie zastąpi to pełnej zgodności z WCAG, a jedynie dodaje nakładkę ułatwiającą niektórym użytkownikom).

Warto korzystać z powyższych narzędzi w trakcie całego procesu wdrażania dostępności. Najpierw audyt (WAVE, Lighthouse), potem poprawki (np. przy wsparciu WP Accessibility czy WAH), potem znów testy. Te wtyczki i aplikacje znacznie przyspieszają pracę i dają pewność, że nie przeoczysz istotnych detali.

Case Study: Jak firmy dostosowały swoje strony?

Wdrożenie dostępności to nie tylko obowiązek, ale i okazja – wiele firm, które podjęły ten wysiłek, zauważyło wymierne korzyści. Poniżej kilka przykładów (case studies) ukazujących, jak dostosowanie strony przełożyło się na sukces biznesowy i poprawę doświadczeń użytkowników.

• Reverie Retreat – niewielki ośrodek wypoczynkowy w USA postanowił przebudować swoją stronę internetową zgodnie z zasadami dostępności (WCAG). Po redesignie serwis stał się w pełni dostępny (certyfikacja WCAG 2.2 AA) i jednocześnie bardziej atrakcyjny dla wszystkich klientów. Rezultat? Liczba odwiedzin witryny wzrosła czterokrotnie, a ponad połowa rezerwacji zaczęła spływać bezpośrednio przez nową stronę (wcześniej głównie przez pośrednika, Airbnb)​. Udało się dotrzeć do nowych gości, w tym osób z niepełnosprawnościami, ale także poprawić wygodę przeglądania oferty dla każdego. Ten przykład pokazuje, że inwestycja w dostępność może znacząco zwiększyć ruch i przychody – to nie koszt, a inwestycja z ROI.

• Tesco (międzynarodowa sieć supermarketów) – już kilkanaście lat temu Tesco w Wielkiej Brytanii, we współpracy z organizacją RNIB, ulepszyło dostępność swojego sklepu internetowego z artykułami spożywczymi. Po wdrożeniu zmian zapewniających zgodność z WCAG (m.in. uproszczenie nawigacji, dostosowanie dla czytników ekranu) zanotowano wzrost sprzedaży online o 350%. Oznacza to, że po usunięciu barier wiele osób wcześniej wykluczonych zaczęło korzystać z e-zakupów, co przełożyło się na gigantyczny skok przychodów. Tesco stało się wzorem, jak dostępność e-commerce może budować lojalność i zasięg – zarówno wśród klientów z niepełnosprawnościami, jak i tych, którzy cenili nowo wprowadzoną prostotę obsługi.

• Legal & General (duża firma finansowa z UK) – po gruntownej analizie stwierdzono, że spora część użytkowników odpada na stronie ze względu na problemy z użytecznością i dostępnością. Firma przeprowadziła projekt dostosowania serwisu (m.in. zwiększenie kontrastu, poprawa nawigacji, lepsze etykiety i opisy). W efekcie ruch na stronie wzrósł o 25–50% (w zależności od sekcji serwisu)​, a satysfakcja klientów znacząco się poprawiła. L&G przyznało, że dostępność stała się elementem strategii UX, co przyniosło nie tylko zgodność z prawem, ale też przewagę konkurencyjną – zwłaszcza w sektorze finansowym, gdzie zaufanie i wygoda użytkownika są kluczowe.

• Serwisy publiczne w Polsce – Warto wspomnieć przykład naszych rodzimych instytucji. Po wejściu w życie ustawy o dostępności cyfrowej (2019) wiele urzędów i organizacji publicznych wdrożyło WCAG 2.1. Choć początkowo traktowano to jako obowiązek, szybko wyszły na jaw korzyści: serwisy stały się bardziej uporządkowane, liczba skarg od użytkowników spadła, a informacje zaczęły trafiać do szerszej grupy obywateli (np. osób starszych). Przykładowo, Ministerstwo Cyfryzacji raportowało, że po dostosowaniu BIP-u i głównych witryn ministerialnych wzrosła liczba załatwianych e-spraw przez osoby z niepełnosprawnościami, co wcześniej praktycznie się nie zdarzało. To pokazuje, że również w sektorze publicznym dostępność zwiększa efektywność usług.

• Platformy e-commerce – na polskim rynku wiele platform sklepowych (np. Shoper, IdoSell) zaczęło oferować szablony zgodne z WCAG oraz narzędzia ułatwiające spełnienie EAA. Firmy, które z tego skorzystały, chwalą się rezultatami. Przykładowo, sklep internetowy z branży optycznej po wdrożeniu zmian (kontrast, większy tekst, opisy do zdjęć okularów) zauważył spadek liczby porzuconych koszyków przez klientów 60+ oraz otrzymywał mniej pytań „gdzie znajdę to czy tamto” – strona stała się bardziej samowystarczalna dla użytkowników. Inny sklep, oferujący sprzęt rehabilitacyjny, dzięki dostępności dotarł do nowych klientów – organizacji pozarządowych i ośrodków opieki, które zaczęły polecać ich stronę jako przykład dobrze dostosowanego serwisu.

Powyższe case studies ilustrują ważną rzecz: dostępność to zysk dla wszystkich. Firmy poprawiające swoje strony odnotowują wzrosty ruchu, sprzedaży, zaangażowania użytkowników i poprawę wizerunku. Co równie ważne – zmniejszają ryzyko prawne. W krajach takich jak USA sporo firm zostało pozwanych za brak dostępności (np. serwis Domino’s Pizza czy Beyoncé.com), co skłoniło je do kosztownych zmian po fakcie. Lepiej więc działać proaktywnie – tak jak zrobili to powyżsi liderzy – i czerpać korzyści z bycia pionierem dostępności, niż czekać na ewentualne negatywne konsekwencje.

Najczęstsze błędy i jak ich unikać

Mimo dostępności wiedzy i narzędzi, wciąż wiele stron popełnia podobne błędy utrudniające życie użytkownikom z niepełnosprawnościami. Poniżej zebraliśmy najczęstsze uchybienia związane z dostępnością WWW – wraz z wskazówkami, jak się ich wystrzegać.

• Brak tekstów alternatywnych (alt) dla obrazów – to jeden z nagminnych błędów. Każdy obrazek bez atrybutu alt stanowi „czarną dziurę” informacyjną dla osoby niewidzącej​. Niestety, wielu administratorów o tym zapomina. Jak unikać? – zawsze dodawaj alt przy wstawianiu obrazu. W WordPressie w edytorze mediów jest pole „Tekst alternatywny” – uzupełniaj je od razu przy uploadzie pliku. Zrób z tego nawyk. Przy ikonach w CSS (jeśli mają znaczenie) – dodaj aria-label w kodzie HTML. Pamiętaj też o altach do obrazów generowanych dynamicznie, np. w sliderach. Uwaga: alt powinien być zwięzły i na temat; nie zaczynaj od „obrazek przedstawia…”, po prostu napisz co jest na zdjęciu. Jeśli masz na stronie dużo starych obrazów bez alt, wykorzystaj narzędzia (np. wspomniany WP Accessibility Helper) do wykrycia ich i masowego dodania opisów.

• Nieodpowiedni kontrast tekstu – wybór ładnej, pastelowej kolorystyki często kończy się słabym kontrastem między tekstem a tłem. To bardzo częsty problem, bo designerzy patrzą na estetykę, a zapominają o czytelności​. Jak unikać? – stosuj narzędzia do sprawdzania kontrastu na etapie projektowania i kodowania. Używaj palet kolorów przyjaznych dla WCAG (w internecie są dostępne gotowe palety spełniające kontrast AA). Jeśli firmowy branding ma mały kontrast (np. jasnoszary tekst na biały), rozważ lekką modyfikację kolorów na potrzeby wersji cyfrowej. Zwracaj uwagę także na kontrast elementów interfejsu: linki powinny odróżniać się od zwykłego tekstu nie tylko kolorem (dobrze dodać podkreślenie), przyciski – mieć wyraźny tekst lub ikonę. Testuj swoją stronę w trybie czarno-białym (są rozszerzenia symulujące daltonizm) – czy nadal wszystko jest widoczne? Jeżeli gdzieś tekst zlewa się z tłem, popraw styl CSS. Pamiętaj, że ignorowanie kontrastu to nie tylko problem dla osób słabowidzących – przeciętny użytkownik na smartfonie w słońcu też doceni wyraźny tekst zamiast jasnoszarej czcionki.

• Nieczytelne, źle zaprojektowane formularze – brak etykiet pól, niezrozumiałe komunikaty błędów, wymagane pola nieoznaczone – to częste grzechy formularzy​. Wielu twórców stron polega na tym, że „jakoś to będzie”, a użytkownik się domyśli. Niestety, dla osoby korzystającej z czytnika ekranowego formularz bez właściwych etykiet jest praktycznie nie do wypełnienia. Jak unikać? – zawsze dodawaj <label> do każdego pola i powiąż go z polem przez for/id albo umieszczając input wewnątrz label. Wyróżniaj graficznie wymagane pola (np. gwiazdką) i dodaj informację na górze formularza, co ta gwiazdka oznacza (np. “* – pole wymagane”). Przy projektowaniu komunikatów o błędach korzystaj z jasnego języka (np. „Proszę wpisać imię” zamiast „Błąd walidacji: pole imię puste”). Zadawaj sobie pytanie: czy użytkownik, który nie widzi formularza, zrozumie, co ma zrobić? Po wdrożeniu zawsze testuj formularze z punktu widzenia różnych scenariuszy: wypełnij źle, zobacz czy komunikaty ci pomogą poprawić, przeskakuj Tabem między polami i sprawdź, czy fokus idzie w dobre miejsca. Unikaj też zbyt długich, skomplikowanych formularzy – dostępność to również użyteczność, a nikt nie lubi przekombinowanych form nawet bez dysfunkcji.

• Problemy z nawigacją klawiaturą – wspomnieliśmy już o tym w sekcji praktycznej, ale powtórzmy, bo to ultra ważne. Bardzo często deweloperzy tworzą elementy interaktywne (menu, karuzele, modalne okna) z myślą o myszce i dotyku, zapominając o klawiaturze. Skutkuje to np. sytuacją, że focus utknie na jakimś elemencie i nie da się przejść dalej, albo że do pewnych linków w ogóle nie da się tabulatorem dostać. Jak unikać? – traktuj obsługę klawiatury jako obowiązkowy punkt listy kontrolnej przy każdym nowym ficzerze na stronie. Przed wdrożeniem czegokolwiek, co wymaga interakcji, zapytaj „czy to zadziała tylko kursorem, czy też Tab/Enter?”. Stosuj standardowe elementy HTML gdzie to możliwe – wtedy automatycznie masz obsługę klawiatury. Gdy używasz skryptów (JS), pamiętaj o zdarzeniach dla klawiszy (onkeydown, onkeypress). Przeprowadzaj regularne testy: weź do ręki tylko klawiaturę i spróbuj wykonać na stronie wszystkie główne zadania (nawigacja menu, logowanie, złożenie zamówienia itp.). Jeśli gdziekolwiek musisz sięgnąć po mysz – to znak, że jest problem do naprawienia. Najczęstszy błąd to brak focus style – łatwo go poprawić kilkoma linijkami CSS. Równie częsty to elementy focusowalne niesekwencyjnie (np. banner cookie wyskakuje i fokus idzie na tło strony, a okienko jest pomijane) – tu trzeba zadbać skryptem o focus management. Dzięki takiemu podejściu Twoja strona nie zaliczy wpadki typu „użytkownik nie może nic zrobić, bo nie używa myszy” – co obecnie niestety zdarza się na zaskakująco wielu stronach.

Poza wymienionymi, warto uważać także na inne błędy:

• Złe użycie nagłówków (np. pominięcie <h1> albo przeskakiwanie z <h1> od razu do <h4> bez pośrednich – to dezorientuje użytkowników i czytniki)​. Staraj się zachować logiczną hierarchię.
• Automatyczne multimedia – jeśli na stronie coś automatycznie gra lub się rusza (wideo, audio, slider) bez kontroli, to problem. Upewnij się, że multimedia nie startują bez akcji użytkownika, a jeśli już, to daj możliwość ich zatrzymania/pauzy. Migające elementy mogą wręcz wywołać atak epilepsji – unikaj ich.
• Dynamiczne treści bez komunikacji – np. AJAX dodaje coś do strony, ale użytkownik niewidzący nie ma pojęcia, że coś się zmieniło. Stosuj role ARIA i komunikaty (lub prostsze metody, np. focus na dodanym elemencie), by poinformować o zmianie kontekstu​.
• Nieopisane linki „kliknij tutaj” – zawsze staraj się, by link miał sensowną treść (np. „Pobierz cennik PDF” zamiast „Pobierz tutaj”). To pomaga wszystkim, a szczególnie tym, którzy słuchają listy linków czytnikiem lub skanują stronę wzrokiem.

Unikanie powyższych błędów jest w zasięgu każdego twórcy strony – często wystarczy odrobina uwagi i postawienie się w sytuacji użytkownika z niepełnosprawnością. W razie wątpliwości, skorzystaj z narzędzi automatycznych (wiele z tych błędów one wyłapią) lub konsultacji z ekspertem ds. dostępności. Pamiętaj – lepiej uczyć się na cudzych błędach niż powielać je u siebie.

Podsumowanie i wezwanie do działania

Dostosowanie strony do Europejskiego Aktu o Dostępności to nie jednorazowe „odhaczenie wymogu”, ale proces, który finalnie opłaci się Twojej firmie. Podsumujmy kluczowe powody, dla których warto wdrożyć zmiany jak najszybciej, oraz kroki, od których możesz zacząć już dziś:

Dlaczego warto wdrożyć zmiany już teraz? Po pierwsze, czas ucieka – termin wymagań EAA (czerwiec 2025) jest tuż za rogiem. Im wcześniej zaczniesz, tym płynniej przeprowadzisz transformację, unikając pośpiechu i potencjalnych błędów na ostatnią chwilę. Po drugie, biznesowe korzyści są nie do przecenienia: strona dostępna to strona użyteczna dla większej liczby osób, co może przełożyć się na wzrost klientów, sprzedaży, lepsze SEO i reputację marki​. Po trzecie, pokazujesz w ten sposób, że Twoja firma jest nowoczesna i odpowiedzialna społecznie – to coraz ważniejsze dla klientów, partnerów, a nawet przyszłych pracowników. Implementując zasady dostępności teraz, wyprzedzasz konkurencję, która być może jeszcze odkłada ten temat. Zamiast reagować na ewentualne skargi czy kary, stajesz się liderem inkluzji w swojej branży.

Jakie kroki podjąć natychmiast? Oto plan działania, który możesz rozpocząć od razu:

1. Przeprowadź audyt dostępności – weź listę kontrolną (np. z tego artykułu) i przeklikaj swoją stronę, a dodatkowo użyj narzędzi takich jak WAVE czy Lighthouse, by zidentyfikować oczywiste problemy​. Spisz wszystkie wykryte uchybienia.
2. Opracuj plan naprawczy – posegreguj problemy na te łatwe do poprawy od razu (np. dodanie altów, poprawa kontrastu, uzupełnienie etykiet formularzy)​ oraz te bardziej złożone wymagające więcej pracy (np. przebudowa menu, zmiana motywu). Wyznacz priorytety – najpierw zajmij się kwestiami kluczowymi dla użytkowników (nawigacja, formularze).
3. Wdrożenie zmian – zacznij implementować poprawki. Możesz to robić etapami (np. sekcja po sekcji strony). Testuj po każdej większej zmianie. Jeśli korzystasz z WordPressa, zainstaluj pomocnicze wtyczki (WAH, WP Accessibility) i skonfiguruj je, by szybko zaadresować niektóre kwestie. Upewnij się po kolei, że: strona jest nawigowalna klawiaturą, wszystkie multimedia mają alternatywy, struktura nagłówków jest logiczna, kontrasty wszędzie ok, itd. Nie zapomnij sprawdzić zgodności z EN 301 549 – jeśli Twój sektor ma dodatkowe techniczne wymagania (np. specyficzne dla aplikacji mobilnych).
4. Testy z użytkownikami – to krok często pomijany, ale niezwykle wartościowy. Jeśli masz możliwość, poproś kilka osób z różnymi niepełnosprawnościami o przejrzenie Twojej strony i feedback​. Czasem nawet krótkie konsultacje wskażą problemy, o których byś nie pomyślał. Możesz zgłosić się do fundacji czy społeczności (np. niewidomych), wielu użytkowników chętnie pomoże testować w zamian za drobne upominki lub z czystej życzliwości.
5. Regularne monitorowanie – po wdrożeniu poprawek nie spoczywaj na laurach. Wprowadzaj politykę, że każda nowa treść na stronie (nowy baner, artykuł, produkt) jest dodawana zgodnie z zasadami dostępności​. Co jakiś czas (np. co kwartał) rób ponowny audyt strony, zwłaszcza po większych aktualizacjach czy zmianie szablonu​. Śledź też zmiany w przepisach – standardy mogą ewoluować (np. WCAG 2.2, WCAG 3.0 na horyzoncie). Bądź na bieżąco, aby Twoja strona zawsze pozostawała zgodna.

Wezwanie do działania: Jeśli dotarłeś do końca tego poradnika, masz już wiedzę, by rozpocząć proces dostosowania swojej strony do EAA. Nie odkładaj tego na później. Zacznij od małych kroków – choćby od audytu i szybkich poprawek typu „low-hanging fruit” (alty, kontrast). Każda nawet drobna poprawa może komuś ułatwić życie już dziś. Pomyśl o swoich obecnych i przyszłych klientach: ile osób więcej skorzysta z oferty, jeśli usuniesz dla nich bariery? Być może zyskasz nowych lojalnych odbiorców wdzięcznych, że w końcu mogą komfortowo korzystać z serwisu, który wcześniej sprawiał im trudność.

Na koniec, podkreślmy korzyści biznesowe raz jeszcze: zgodność z EAA to uniknięcie ryzyka prawnego i finansowego​, ale też realna szansa na zwiększenie przychodów i poprawę wizerunku marki. Inkluzywność staje się znakiem rozpoznawczym firm odpowiedzialnych i nastawionych na klienta. Dołącz do ich grona – im szybciej, tym lepiej. Jak pokazały case studies, dostępność przekłada się na wymierne wyniki (więcej użytkowników, wyższe sprzedaże, lepsze SEO). Twoja strona może być następna na liście sukcesów.

Działaj już teraz: przeprowadź audyt, zaplanuj zmiany i wdróż je krok po kroku. W razie potrzeby skorzystaj z pomocy ekspertów lub dostępnych narzędzi. Pamiętaj, że dostępność to podróż, nie jednorazowy projekt – ale podróż, która prowadzi do celu opłacalnego dla wszystkich: internetu dostępnego dla każdego użytkownika. Wyrusz w tę podróż ze swoją stroną – przyszli klienci (oraz ustawodawcy!) z pewnością to docenią.